PRZECZYTAJ, zanim założysz temat o zasilaczach [FAQ + Polecane]

[rafalluz]

FAQ

Q0: Jak sprawdzić, jaki mam zasilacz?

A0: Programowo się nie da.

Opcja 1: Poszukaj dowodów zakupu (faktur, paragonów), jeśli był kupowany jako jeden z podzespołów, będzie na liście. Jeśli zestaw był kupowany jako całość, podaj nazwę modelu, pod jakim zestaw był sprzedawany - rozjaśni sprawę w przypadku komputerów markowych (Dell, HP, Lenovo, etc). W przypadku gotowców z allegro tudzież lokalnych sklepów przejdź do opcji 2.

Opcja 2: Otwórz obudowę i poszukaj naklejek z nazwą zasilacza. W niektórych sytuacjach naklejki mogą być po stronach przykrytych ściankami obudowy - wtedy należy zasilacz z obudowy wcześniej wykręcić.

UWAGA: 230V to nie jest model ani moc zasilacza. Jest to napięcie sieciowe, jakie mamy w gniazdku.

 

Q1: Jakiej mocy zasilacz należy dobrać do danego zestawu? Czy dany zasilacz wystarczy do danej konfiguracji?

A1: Jest to temat na w zasadzie cały osobny post. Postaram się streścić.

Najbardziej prądożerne podzespoły komputerowe to zazwyczaj procesor i karta graficzna.

Zacznę od karty graficznej. Najlepiej sugerować się testami, które mierzą pobór mocy wyłącznie samej karty i jasno to określają. Większość testów mierzy pobór mocy całego zestawu, a do tego z gniazdka (czyli wliczone są straty na sprawność). Przykład testu, który mierzy pobór samej karty.

Maksymalny pobór mocy w grach to wykres zatytułowany Peak (Gaming).

Pobór mocy procesora to sprawa trochę bardziej złożona. Wielu sugeruje się TDP, nie jest to jednak do końca słuszne, ponieważ np. u Intela TDP to wytyczna dla producentów coolerów, jednoznacznie określona w specyfikacji, że NIE jest równoważna poborowi mocy procesora.

W praktyce bez podkręcania/trybu turbo można spodziewać się realnego poboru mocy na poziomie około połowy wartości TDP. W przypadku podkręcania wartości te zależą od zastosowanych napięć. Bez podnoszenia Vcore można dodać parędziesiąt watów. Przy dowolnym podbijaniu Vcore spokojnie można przekroczyć wartości rzędu 150-200 W.

Na resztę można doliczyć kilkadziesiąt W (ok. 50-70), jeśli mamy do czynienia ze standardową konfiguracją typu jeden lub dwa dyski + kilka wentylatorów.

Do tego zapas mocy wedle uznania.

Jak zostanie pokazane w jednym z pytań niżej, podzespoły komputerowe czerpią moc głównie z linii +12V, więc głównie ta się liczy przy szacowaniu mocy. Więc jeśli np. mamy zasilacz 600W, z czego maksymalnie 500W na linii +12V, do oceny czy jest wystarczający używamy wartości 500W, a nie 600W.

 

Q2: Chcę kupić nową kartę graficzną, ale nie wiem, czy zasilacz, jaki mam jest odpowiedni?

A2: Zależy od konkretnej sytuacji. Ogólnie niedostateczne okablowanie jest sugestią, że zasilacz ma też nieadekwatną moc do karty i należy go wymienić, ale nie zawsze tak jest.

Jeżeli karta wymaga wtyczki 8-pin, a zasilacz ma tylko 6-pin, można wyposażyć się w przejściówkę 6-pin > 8-pin lub 2x 6-pin > 8-pin.

Jeżeli wtyczek 6/8-pin jest w ogóle za mało, należy rozważyć wymianę zasilacza. Istnieją wprawdzie przejściówki Molex/SATA > 6/8-pin, ale nie zalecamy ich stosowania.

Dlaczego w jednej sytuacji stosowanie przejściówek jest odradzane, a w innej nie?

Wystarczy spojrzeć na stosowane wtyczki. Wtyczki 6-pin i 8-pin mają po 3 przewody 12V (żółte), więc stosowanie przejściówek nie powoduje wzrostu prądów płynących przez każde złącze. W przypadku przejściówek Molex > PCI-E najczęściej spotykamy warianty wymagające jednego lub dwóch moleksów. Powoduje to, że jednym lub dwoma moleksami musi popłynąć łączny prąd odpowiadający wszystkim trzem pinom z wtyczki 6/8-pin. Może to doprowadzić do upalenia pinów czy stopienia izolacji.

Jeszcze parę zdań o tzw. komputerach markowych (HP, Dell, Lenovo, etc.) Komputery te często stosują niestandardowe płyty główne i zasilacze. Należy zacząć od zmierzenia wymiarów tylnej ściany zasilacza. Powinny one wynosić 150 x 86 mm. Jeśli tak nie jest, to zasilacz ma niestandardowe wymiary i jego wymiana najprawdopodobniej nie wchodzi w grę.

Jeśli zasilacz ma standardowe wymiary, należy jeszcze sprawdzić, czy złącza na płycie głównej to standardowe 24-pin i 4 lub 8-pin. Jeśli nie, istnieją dedykowane adaptery, nie ma jednak gwarancji co do dostępności na terenie Polski. Niekiedy trzeba je sprowadzać z zagranicy po dodatkowych kosztach.

Jak widać, komputery markowe nie są tworzone z myślą o późniejszej rozbudowie i warto to mieć na uwadze kupując takowe.

 

Q3: Mam zasilacz z tzw. czarnej listy. Czy należy go wymienić?

A3: Tak. Wystarczy spojrzeć do innego przyklejonego tematu

Gwoli wyjaśnienia, zasilacze z czarnych list to najczęściej przestarzałe konstrukcje z zawyżoną mocą. To, że zasilacz deklaruje na naklejce możliwość oddania 500, 600, etc. watów, nie znaczy, że tak faktycznie jest w rzeczywistości. W testach nierzadko wychodzi, że takie zasilacze nie potrafią oddać nie tylko deklarowanej mocy, ale i nawet połowy tej wartości!

Odnośnie ich przestarzałości, zazwyczaj są to konstrukcje jeszcze z czasów, gdy procesory czerpały moc głównie z linii +5V (era Athlonów XP i wcześniejsza), czyli ponad 15 lat temu! To tylko potwierdza dalej ich niezdatność do użycia we współczesnych komputerach, które moc pobierają głównie z linii +12V.

Nawet jeśli taki zasilacz teoretycznie działa, nie znaczy to, że podaje on stabilne napięcia z tętnieniami mieszczącymi się w normach ATX. Tętnień nie można sprawdzić bez podłączenia zasilacza pod oscyloskop pod obciążeniem i odpowiedniej interpretacji wykresu, czego większość zwykłych użytkowników nie jest w stanie zrobić. Zbyt wysokie tętnienia mogą prowadzić do utraty danych, blue screenów, czy nawet uszkodzenia podłączonego sprzętu. Wysokie tętnienia wynikają z oszczędności poczynionych we wnętrzu zasilacza - by zredukować koszty produkcji, w konstrukcjach z czarnej listy usuwa się niektóre elementy elektroniczne bądź zastępuje je tańszymi, nie zawsze adekwatnymi słabszymi wersjami. (w szczególności tyczy to kondensatorów filtrujących).

To oznacza, że nie zawsze awarie wyrobów zasilaczopodobnych objawiają się spektakularnymi eksplozjami. Często taki wyrób może pracować wiele lat teoretycznie, praktycznie dając napięcia, które skracają żywot podłączonych komponentów, prowadząc do ich wczesnych awarii.

Zatem jeśli ktoś próbuje odpowiedzieć "Ale ja używałem takiego zasilacza x lat i jakoś nie wybuchł" - nie jest to żaden kontrargument

Oprócz tego zasilacze z czarnej listy cechują się fatalną sprawnością oraz kulturą pracy. Sprawność wynika z przestarzałości konstrukcji, w czasach Athlonów XP i wcześniejszych procesorów mało kto certyfikatami 80 PLUS się przejmował (sam program wystartował w 2004 roku).  Skutkiem niskiej sprawności są wyższe rachunki za prąd i wyższe temperatury wewnątrz zasilacza - przy poczynionych oszczędnościach na kondensatorach niewątpliwie skracają one żywot jednostki.

Kiepska kultura pracy zwykle wynika z zastosowania tanich, niskiej jakości wentylatorów, które zwykle nie są de facto sterowane przez temperaturę, a po prostu kręcą się na maksymalnych obrotach cały czas, niezależnie od temperatury czy obciążenia zasilacza. Ponownie, zastosowanie kontroli obrotów wymaga dodania przynajmniej termistora, a to komponent elektroniczny kosztujący te parę groszy na sztuce... Ponieważ jest to zwykle realizowane przez podpięcie linii +12V do wentylatora bezpośrednio, a ta linia często notuje mocne spadki w takich jednostkach pod obciążeniem, dochodzi wtedy do absurdalnej sytuacji, w której wentylator... spowalnia pod obciążeniem! Akurat wtedy, kiedy mocne chłodzenie jest najbardziej potrzebne przy niskiej sprawności i niskiej jakości zastosowanych kondensatorów!

Inna sprawa, że utrzymanie aktualności czarnych list to syzyfowa praca z uwagi na ciągłe wypuszczanie produktów pod coraz to nowymi markami, z których wiele modeli niewątpliwie nie jest w stanie sprostać deklaracjom producenta.

 

Q4: Jakie zasilacze należą do czarnej listy?

 

A4: Poniższa lista nie jest bynajmniej kompletna - patrz poprzednia odpowiedź. Konstrukcje, które na pewno zasługują na umieszczenie na niej to:

 

Akyga

Bandit Power

Catlink

Codegen

Colorsit

Evolve

Gembird

I-Box

Inter-Tech

I-Tec

Linkworld

Logic

Megabajt

Modecom Feel - starsze serie na pewno, opinie o nowszych Feelach są podzielone - na własną odpowiedzialność, osobiście zalecam takie samo potraktowanie jak starszych.

Procomp

Rasurbo

Rebeltec

Tacens:
 -Mars MPxxx - zawyżona moc,

 -Radix IV 750 - W ta sama konstrukcja wewnętrzna, co w modelu 500 W, niezdolna do oddania większej mocy.

 -Radix Eco - konstrukcja OEM Leadman, stosowana też w niektórych innych wyrobach z czarnej listy (np. Procomp/Linkworld).

  Tacens ma też przyzwoite modele w starszych seriach (np. Valeo III). Z uwagi na ryzykowność zakupu, polecamy omijać tę markę szerokim łukiem dopóki konkretne jednostki nie potwierdzą swej jakości w porządnie przeprowadzonych testach

TakeMe

Tecnoware

Thermal Master - podmarka Cooler Mastera, która sprzedaje konstrukcje niskiej jakości, zwykle jako dołączone do budżetowych obudów

Whitenergy

 

Jeżeli nie wyszczególniono konkretnych serii w powyższej liście, antyrekomendacja dotyczy wszystkich znanych modeli sprzedawanych pod podanymi markami.

 

Q5: Mam stary zasilacz, który chciałbym użyć w nowym zestawie. Czy mogę?

A5: Zacznij od sprawdzenia, czy nie należy on do powyższej czarnej listy. Jeśli tak, nie należy go używać, nawet w obecnym zestawie.

Upewnij się też, że zasilacz jest odpowiednio mocny i okablowany do nowego zestawu.

Sprawdź też stan kondensatorów w zasilaczu. W tym celu należy otworzyć zasilacz, i obejrzeć, czy jakieś kondensatory nie wyglądają np. tak:

Jeśli którykolwiek tak wygląda, należy natychmiast zaprzestać używania tego zasilacza w ogóle, w przeciwnym razie konsekwencje będą nieprzewidywalne (możliwa utrata danych, blue screeny, uszkodzenie sprzętu, także pożar). Wymiana kondensatorów jest teoretycznie możliwa, ale zazwyczaj nieopłacalna (nie ma pewności, czy jeszcze inne elementy w takim zasilaczu nie są niesprawne, i tak się można bawić, aż łączny wkład finansowy przewyższy i tak zapewne niewysoką wartość samego starego zasilacza, nie wspominając o nakładzie czasowym).

 

Q6: Jakie urządzenia korzystają z jakich linii w zasilaczu?

A6: Z ważniejszych podzespołów:
     Linia +12V: procesor, karta graficzna, dyski, napędy optyczne, wentylatory, pompki systemów chłodzenia wodnego.
     Linia +5V: dyski, napędy optyczne, urządzenia USB
     Linia +3,3V: pamięć RAM
     Linia +5VSB: używana w stanie czuwania
     Linia -12V: praktycznie nieużywana obecnie

 

Q7: W jakich zakresach powinny się mieścić napięcia podawane przez zasilacz?

A7: Linia +12V:  +/- 5% (11,4 do 12,6 V)
     Linia +5V:   +/- 5% (4,75 do 5,25 V)
     Linia +3,3V: +/- 5% (3,135 do 3,465 V)
     Linia +5VSB: +/- 5% (4,75 do 5,25 V)

 

Q8: Wartości napięć nie mieszczą się w powyższych zakresach. Czy należy się tym przejmować?

A8: Zależy, jakie jest źródło odczytów. Jeżeli są to napięcia z programu typu HWMonitor, mogą być one przekłamane. Napięcia z BIOSu też można zignorować. Należy wyposażyć się w miernik i zmierzyć napięcia na przewodach oddzielnie.

By dokonać pomiaru napięć, należy przyłożyć sondy do pinów z docelowym napięciem oraz do czarnego pinu (masa).
Interesują nas kolory:
    Linia +12V: żółty
    Linia +5V:  czerwony
    Linia +3,3V: pomarańczowy

W przypadku gdy wszystkie przewody są czarne, należy sugerować się fizycznym układem złącza 24-pin, jak na zdjęciu:

Należy zadbać o stabilny kontakt sond z pinami, by uzyskać jednoznaczny odczyt.

Linie +12V i +5V mogą być też odczytane z wolnego złącza Molex 4-pin, te same kolory.

 

 

 

Q9: Komputer się nie włącza. Czy można coś z tym zrobić?

A9: Przed oddaniem na gwarancję i ew. kupnem nowego zasilacza, warto sprawdzić, czy nie ma fizycznie zwarć przewodów, które mogą wyzwalać zabezpieczenia w zasilaczu. W takim przypadku należy je oddalić od siebie i spróbować ponownie.

Można sprawdzić, czy zasilacz w ogóle uruchamia się bez obciążenia. W tym celu odłączamy wszystkie podzespoły od zasilacza i na wtyczce 24-pin metalowym przewodem zwieramy piny czarny z zielonym (patrz zdjęcie wyżej). Jeżeli zasilacz się nie uruchamia, jest niesprawny i należy go reklamować/wyposażyć się w nowy. Jeśli uruchamia się, szukamy przyczyny dalej.

 

Q10: Dziwny piszczący dźwięk dochodzi z komputera. Czy to groźne? można coś z tym zrobić?

A10: Najprawdopodobniej chodzi o piszczenie cewek.

Zjawisko to wynika z wibracji tych elementów elektronicznych. Tak się składa, że w zależności od specyficznych obciążeń (uruchomionych gier czy aplikacji) częstotliwość wibracji może znaleźć się w zakresie słyszalnym dla ludzkiego ucha.

Istnieje więc kilka sposobów, które mogą, ale nie muszą, pomóc.

Skoro piszczenie ma specyficzną częstotliwość, czasem pomaga zmiana taktowań podzespołów (podkręcenie bądź obniżanie zegarów). Jeśli problem występuje w grach, pomoc może włączenie synchronizacji pionowej.

Jeśli podzespoły są jeszcze na gwarancji, można próbować reklamować kartę graficzną czy zasilacz, ale nie ma gwarancji, że sytuacja zostanie powtórzona na innych zestawach, wiec reklamacja może po prostu nie zostać przyjęta. Nawet jeśli będzie powtórzona i otrzymamy nową sztukę, nie ma gwarancji, że piszczenie nie wystąpi i na niej.

Jeżeli karta/zasilacz nie mają gwarancji, można też próbować zalać ręcznie uzwojenie na karcie graficznej bądź w zasilaczu, stosując odpowiednie masy silikonowe. Można takowe znaleźć w sklepach specjalistycznych, sprzedawane np. pod marką Dow Corning bądź Elastostil.

 

Q11: Jakie zabezpieczenia może mieć zasilacz komputerowy i za co one odpowiadają?

A11: OCP (Over Current Protection): wyłącza zasilacz w przypadku przeciążenia jednej z linii zasilacza
     OPP (Over Power Protection): wyłącza zasilacz w przypadku preciążenia całego zasilacza
     OTP (Over Temperature Protection): wyłącza zasilacz w wypadku przegrzania
     SCP (Short Circuit Protection): wyłącza zasilacz w przypadku zwarcia na jednej z linii zasilacza
     OVP/UVP (Over/Under Voltage Protection): wyłączają zasilacz w przypadku przekroczenia dozwolonego zakresu napięć (OVP - zbyt wysokie napięcie, UVP - zbyt niskie)

 

Q12: Lepsza jedna czy kilka linii +12V?

A12: Zacznijmy od wyjaśnienia, jak działa podział linii +12V w zasilaczu.

Otóż polega on na podziale jednej fizycznej linii +12V na kilka "wirtualnych" za pomocą OCP (patrz poprzednie pytanie) i przypisaniu do każdej z wirtualnych linii złączy w zasilaczu.

Zwiększa to bezpieczeństwo pracy zasilacza przez wyłączenie w przypadku przeciążenia jednego ze złączy bez przeciążenia całej jednostki. Potencjalnym minusem może być zmniejszenie potencjału podkręcania podzespołów jeżeli pobór mocy stanie się dostatecznie duży, by wyzwolić OCP.

Niemniej jednak w większości obecnie stosowanych zasilaczy rozkład linii jest przemyślany, by wziąć ten fakt pod uwagę, dlatego dla większości użytkowników lepszym rozwiązaniem jest kilka linii +12V.

Ekstremalni overclockerzy podkręcający z wykorzystaniem ciekłego azotu/helu i tym podobnych rozwiązań nadal preferują zasilacze z jedną linią +12V.

 

Q13: We wtyczce 20/24-pin brakuje jednego pinu. Czy należy się tym przejmować?

A13: Nie. Brakujący pin to -5V. To napięcie nie jest w ogóle wykorzystywane od lat w komputerach klasy PC. Było obecne w starszych wersjach standardu ATX, kiedy faktycznie były podzespoły je wykorzystujące (np. na szynie ISA), jednak obecnie jest nie tylko nieobecne, współczesny standard ATX WYMAGA by tak było. Więc jak już, to obecność pinu w tym miejscu jest powodem do zmartwienia, ponieważ świadczy o tym, że mamy do czynienia z bardzo starym zasilaczem, z całą pewnością nieprzystosowanym do jakiegokolwiek w miarę nowoczesnego PC.

 

Warto zauważyć, że poniekąd odpowiedź na pytanie została już zawarta w diagramie kilka pytań wyżej. Na rozpisce pinów wtyczki 24-pin to miejsce oznaczone jest jako N/C, co oznacza Not Connected (niepodłączony).

 

Q14: W niektórych pinach we wtyczkach są dodatkowe przewody. Czy należy się tym przejmować?

A14: Nie. Dodatkowe przewody w pinach to tzw. mechanizm Vsense. Nie jest on obowiązkowy, ale pomaga w osiągnięciu lepszej stabilności napięć.

 

Techniczne rzecz ujmując: Vsense to czteropunktowy mechanizm pomiaru napięcia zwrotnego do regulacji, zamiast standardowego dwupunktowego. Dodatkowe przewody są pod tym samym napięciem, co standardowe, ale płynie nimi znikomy prąd. Przewodami standardowymi natomiast pod obciążeniem może popłynąć dość znaczący prąd (nawet kilka A). Taki prąd powoduje powstanie niepomijalnego spadku napięcia na długości przewodu na wtyczce (tam i z powrotem), który jest dodatkowo zależny od np. temperatury otoczenia, a więc trudny do skompensowania. Dzięki temu, że dodatkowymi przewodami płynie bardzo mały prąd, spadek napięcia na nich jest pomijalny, co pozwala na dokładniejsze użycie odczytu zwrotnego do regulacji napięcia.

 

Q15: Przy włączaniu komputera słychać "kliknięcie" z zasilacza. Czy należy się tym przejmować?

A15: Nie. Jest to normalne w nowocześniejszych zasilaczach.

 

Technicznie rzecz ujmując: Podczas włączania komputera główny kondensator w zasilaczu jest ładowany. Ładowanie kondensatora powoduje, że zasilacz przy rozruchu ciągnie wysoki prąd, który niekontrolowany może nawet powodować wybijanie bezpieczników w instalacjach domowych. By temu zapobiec, stosuje się tzw. termistor NTC w celu ograniczenia prądu podczas rozruchu. Problem w tym, że ten termistor jest potrzebny tylko przy rozruchu, przy dalszej pracy zasilacza tylko generuje straty cieplne, obniżając tym samym sprawność zasilacza. W związku z tym w nowocześniejszych zasilaczach stosuje się przekaźnik, który po zakończeniu ładowania kondensatora głównego ten termistor odłącza, co podnosi sprawność. I właśnie to odłączenie termistora NTC przez dodatkowy przekaźnik generuje "kliknięcie", o którym mowa w pytaniu.

 

Q16: Jakie znaczenie ma certyfikat 80 PLUS?

 

Certyfikat 80 PLUS jest przyznawany przez fundację Ecos za osiągnięcie wymaganych poziomów sprawności.

 

Sprawność zasilacza to stosunek mocy oddawanej przez zasilacz do mocy pobieranej z gniazdka. Jest ona zawsze niższa niż 100% przez straty podczas wewnętrznej konwersji napięć w zasilaczu.

 

Czyli przykładowo, gdy mamy zasilacz 500 W i ma on sprawność 80%, to oddając 500 W mocy pobiera on 625 W (500/0,8) z gniazdka,

 

Tak przedstawiają się poziomy wymagane do osiągnięcia danych certyfikatów w zależności od obciążenia:

 

 

Oznacza to, że zasilacz jest testowany na poziomach 20%, 50% i 100% mocy całkowitej. Czyli zasilacz 500 W byłby testowany oddając kolejno: 100 W, 250 W i 500 W.

 

Certyfikat 80 PLUS NIE ŚWIADCZY O JAKOŚCI ANI STABILNOŚCI ZASILACZA, a jedynie o jego sprawności. Dobrym kontrprzykładem są zasilacze Gigabyte GP-P750GM, które mają tendencję do eksplodowania mimo certyfikatu 80 PLUS Gold.

 

Co więcej, niektóre bardziej podejrzane firmy potrafią wysyłać do certyfikacji zasilacze inne niż sprzedawane na rynku, używając certyfikatu uzyskanego przez sampel testowy na zasilaczach sprzedawanych, które w takiej sytuacji są zwykle mniej sprawne, co czyni certyfikat zwykłym oszustwem. Przykład przedstawiono na filmiku poniżej:

 

POLECANE ZASILACZE

(Aktualizacja 6.01.2024)

Rekomendacje zależne od dostępności i cen w wybranych sklepach. Niektóre z nich dostępne są tylko na serwisach aukcyjnych typu Allegro.

 

Do 200 zł:

 

 

Thermaltake Litepower II Black 450W

Konstrukcja zdecydowanie budżetowa, acz wystarczająca do mało wymagających zestawów. Przy bardziej prądożernych komponentach polecamy zwiększyć budżet.

 

Do 300 zł:

 

FSP/Fortron HYDRO K PRO 500W 80 Plus Bronze

XPG Pylon 550W 80 Plus Bronze

be quiet! System Power 9 400W CM 80 Plus Bronze

Chieftec Core 500W 80 Plus Gold

Wszystkie wymienione wyżej konstrukcje prezentują podobną jakość wykonania i stabilność napięć, będąc nowoczesnymi platformami z topologią wtórną DC-DC. Sprawdzą się przy zestawach ze średniej półki. Be-quiet! ma niższą moc niż pozostałe, w zamian za modularność. FSP i XPG mają w zamian 5-letnią gwarancję.

 

Do 400 zł:

 

Seasonic G12 550W 80 Plus Gold

Seasonic G12 GM 550W 80 Plus Gold

Świetne i sprawdzone konstrukcje Seasonica z 5-letnią gwarancją. Wersja GM ma też odpinane kable.

 

 

Powyżej 400 zł:

 

MSI A650GL 650W 80 Plus Gold

XPG Core Reactor 850W 80 Plus Gold

Nowoczesne i w pełni modularne konstrukcje o mocy wystarczającej nawet do topowych zestawów. MSI daje 7 lat, a XPG aż 10 lat gwarancji.

Edytowane 6 stycznia przez rafalluz

[Dark_Moon]

No właśnie i to jest fachowa porada.

[FanBiustu]

Czy można prosić o aktualizację listy polecanych zasilaczy?

[rafalluz]

Zobaczę, co da się zrobić przez długi weekend.