Karty graficzne - Temat ogólny

[Aditor]

Spis treści:
1. - Podstawy
2. - Firmy robiące karty graficzne
3. - SLI/CROSSFIRE
4. - Łączenie kart AMD i NVIDIA
5. - Opis PCB karty graficznej
6. - Podkręcanie kart graficznych.



 

1. Podstawy

Zaczniemy może od podstaw czyli tego czym jest karta graficzna.
Karta graficzna to karta rozszerzeń którą zazwyczaj możemy znaleźć jako zewnętrzny komponent na płycie głównej komunikujący sie z resztą komputera złączami: PCI/AGP/PCI-E często też jest integralną częścią chipsetu płyty głównej lub procesora, wtedy mówimy o karcie zintegrowanej. Istnieją też karty graficzne w wersjach mobilnych które są mniej wydajne lecz pobieraja mniej prądu i wydzielają mniej ciepła, stosuje sie je głównie w laptopach. Karta graficzna służy do renderowania grafiki 3D jak i 2D oraz do obliczeń fizyki, moc obliczeniową kart graficznych można też wykorzystać przy renderowaniu filmów co zazwyczaj znacznie przyśpiesza nam czas pracy względem procesora i daje większą wygodę korzystania z komputera podczas renderu ponieważ w tym czasie procesor jest odciążony.
 

2. Firmy robiące karty graficzne

Karty graficzne a dokładniej procesor graficzny (GPU) produkują 3 firmy: NVIDIA , AMD i INTEL Pierwsza firma która tutaj wymieniłem produkuje karty: Desktopowe (do komputerów pc), mobilne, zintegrowane i do zastosowań profesjonalnych.
AMD produkuje karty: Desktopowe, mobilne i zintegrowane.
Intel produkuje tylko karty graficzne zintegrowane.

Producenci czipów to nie wszystko, zawsze gdy wyjdzie nowa karta to oprócz wersji referencyjnych czyli takich wydanych przez producenta czipu mamy wersje od innych firm.
Wersja referencyjna (zrobiona przez producenta czipu) różni się od wersji nie-referencyjnej (robionej przez innych producentów)  Laminatem PCB, użytych na nim komponentów oraz chłodzeniem które w większości jest wydajniejsze i cichsze od referanta.
Często też producenci kart niereferencyjnych podkręcają karty lub robią wersje przeznaczone specjalnie do ekstremalnego podkręcania np: MSI Lightning.
Takie karty zazwyczaj posiadają wzmocnioną oraz chłodzoną sekcje zasilania jak i chłodzone pamięci.

 

3. SLI/CROSSFIRE

Teraz może kilka słów o SLI i Crossfire:
Obie technologię polegają na łączeniu kart graficznych mostkami, niestety aby połączyć dwie karty potrzebujemy odpowiednio mocnego zasilacza oraz odpowiednią płytę główną, ważna jest też odpowiednia obudowa ponieważ dwie karty wydzielają duże ilości ciepła, tutaj dobrze mieć karty z chłodzeniem referencyjnym czyli takim które wyrzuca ciepło za obudowę. Bardzo dobrym rozwiązaniem jest danie wentylatora wdmuchującego powietrze w kierunku kart Test
A jak jest z wydajnością? Wiele osób myśli ze jeśli połączymy dwie takie same karty otrzymamy dwa razy większą wydajność niestety tak nie jest, przyrost wydajności jest też zależny od ilości i modelów kart ale zazwyczaj dochodzi maksymalnie do ~70% w przypadku dwóch kart, po dodaniu trzeciej przyrost to ~50% a gdy dodamy czwartą to tylko juz ~25% Występują też mikro przycięcia szczególnie w starych kartach bo w nowych ten problem nie jest już tak częsty tzn występuje zawsze lecz nie zawsze możemy go zobaczyć.
Dodatkowo czasem pojawiają się problemy z wspieraniem SCI/CF i wtedy albo druga karta nie daje nam przyrostu wydajności albo woglę jej nie wykrywa dlatego jeśli łączymy karty to najlepiej jest to robić już z kartami które pociągną nowe gry na zadowalających ustawieniach.

 

4. Łączenie kart AMD i NVIDIA.

Łączenie karty NVIDIA z kartą ATI w zasadzie jest możliwe lecz nie jest to dobry pomysł, wręcz fatalny lecz jeśli mówimy o łączeniu karty tych dwóch firm na zasadzie: AMD - Renderuje,nakłada textury itp a NVIDIA - Oblicza fizyke jest sensowe i IMO jest bardzo dobrym rozwiązaniem ponieważ aby obliczyć fizykę w nowych grach spokojnie starczy karta GTS8800 którą kupimy już za trochę ponad 100zł. Tyle odemnie reszty możecie sie dowiedzieć w tym temacie ponieważ ja w ten temat się nie wgłębiałem na tyle aby móc wam coś z czystym sumieniem przekazać

 

5.   Opis PCB karty graficznej.

Jeśli już mówimy o bardziej technicznych sprawach to może omówimy sobie budowę karty graficznej na podstawie tego PCB:

 

 

1. - Pamięć VRAM (ang Video RAM karty graficznej jest odpowiedzialna za przechowywanie danych potrzebnych karcie graficznej.
2. - Rdzeń karty graficznej (GPU ang "Graphics Processing Unit" czyli Procesor Graficzny) Jest odpowiedzialny za wszystkie obliczenia karty graficznej o to głównie zależy wydajność karty
3. - Złącza SLI czyli styki potrzebne do podłączenia mostka SLI
4. - Wyjścia do których podłączamy monitory
5. - Złącze PCI-E przez to zlącze karta graficzna komunikuje sie z resztą komputera.
6. - Sekcja zasilania czyli układ dostarczający prąd o odpowiednim napięciu do poszczególnych części karty graficznej

 

6. Podkręcanie

Podkręcanie karty graficznej (OC ang Over Clocking) czyli zwiększanie wydajności poprzez zmianę częstotliwości zegara taktującego GPU lub CPU.
Wiele osób podkręca swoje podzespoły dla rywalizacji, ale wiele osób podkręca swoje podzespoły dla uzyskania większej wydajności, dzisiaj zajmiemy się podkręcaniem karty graficznej programem EVGA Precision X lecz zasada podkręcania w wszystkich programach jest identyczna.
Najpierw może omówię opcje i interfejs programu, okno programu podzieliłem na grupy które omówię:




1. - Tabela "1" jest jedną z ważniejszych opcji programu, suwaki przedstawione na screenie są odpowiedzialne za zmianę częstotliwości taktowania rdzenia GPU jak i pamięci, powyżej suwaków do zmiany taktowania widzimy  suwak odpowiedzialny za napięcie rdzenia które zazwyczaj musimy zmienić oprogramowaniem dostarczonym przez producenta karty. Przyciski "Default oraz "Apply" służą kolejno do: Przywracania standardowych ustawień oraz za potwierdzanie zmian, Zaś dy zaznaczymy "Windows Start Up sprawimy że program i zapisane opcje będą się uruchamiały wraz z starem systemu.
 

2. - W tej tabeli widoczne jest aktualne taktowanie oraz napięcie.
 

3. - Boczna kolumna odpowiedzialna jest za wybór karty jeśli posiadamy akceleratory w konfiguracji SLI/CF, . Gdy spojrzymy niżej zobaczymy napis "SYNC" którym włączmy synchronizacje pionową. Oraz trzy przyciski:Test, Monitoring oraz Adjust Voltage. Pierwszy przycisk jest aktywny gdy zainstalujemy dodatkowy program od EVGA służący do testu stabilności karty po oc ale tym zajmiemy się potem. Po wciśnięciu przycisku monitoring możemy ustawić jakie parametry naszej karty graficznej mają się na wyświetlać podczas gry i nie tylko. Trzeci przycisk jest odpowiedzialny za zmianę napięcia, 
 

4. - W prawej bocznej kolumnie mamy informacje co do temperatury naszego rdzenia graficznego, suwakiem który znajduje się obok przycisku "FanCurve" możemy na sztywno ustawić obroty wentylatora, lecz jeśli chcemy mieć automatyczną zmianę obrotów wystarczy odznaczyć przycisk "AUTO" oraz kliknąć przycisk "Fan Curve" a następnie ustawić wykres.
 

5. - Jest to nasza ostatnia kolumna którą dzisiaj omówimy, jak łatwo spostrzec widzimy na niej trzy wykresy . Wykresy są bardzo prosto opisane więc nie będę tego tłumaczył lecz przyciski sa już w języku angielskim i nie dla każdego są zrozumiałe. Przycisk "Performance log" Przywraca nam wykresy gdy wybierzemy inna opcje.
Po kliknięciu w przycisk "Frame Rate Target możemy ustawić maksymalną ilość fps w grach a przycisk "Profiles" służy do wybrania i ustawienia profili.
 

Podkręcanie karty graficznej

Przejdźmy może do konkretów czyli do podkręcania, aby się do tego zabrać musimy wiedzieć i sprawdzić kilka rzeczy: Po pierwsze musimy sprawdzić stabilność oraz temperatury naszej karty graficznej i posiadać odpowiednio mocny, markowy zasilacz.
Gdy wszystko jest ok możemy brać się za podkręcanie, na początku proponuje zwiększać taktowania o 50MHz po czym testować kartę takimi programami jak: 3DMark11, 3D Mark, Furmark, Oraz zagrać w swoje ulubione gry, z doświadczenia wiem że najszybciej nie stabilność oraz artefakty wykryje nam 3DMark 11 oraz battlefield3. Nie stabilność może się przejawiać: artefaktami czyli błędami w obrazie oraz np wywalanie gry lub programu na pulpit, oczywiście cały czas musimy kontrolować temperatury.
Gdy wyskoczą artefakty należy stopniowo zmniejszać taktowania aż karta uzyska stabilność a jeśli chcemy podkręcać dalej musimy zwiększyć napięcie, napięcie da się zwiększyć tylko dla rdzenia lecz podnoszenie napięcia wiąże się z większym poborem prądu, oraz tym że na karcie musimy mieć odpowiednio mocną i najlepiej chłodzoną sekcje zasilania ponieważ przeciążenie jej może spowodować spalenie sekcji jak i całej karty.Większość firm w takim przypadku nie uzna nam gwarancji więc robimy wszystko na własną odpowiedzialność.

 

 

Jak masz jakies zastrzeżenia - pisz w komentarzu.

[cinomatic]

Jestem na tak :)

Dużo informacji ogólnych a mało zagłębiania się w tematy.

 

Czyli takie proste spojrzenie na kartę graficzną.

 

Dobrze się czyta :)

[JARMOO]

Dość ladnie wszystko opisane. Może się komuś przyda.
Znalazlem też kilka literowek i błędów językowych, ale to nic. :)

Edytowane 20 kwietnia 2013 przez jarmoo

[Kim Lee]

Są jeszcze inne karty graficzne - te w urządzeniach mobilnych. O nich zapomniał przyjaciel.

[Janoslaw20]

No i prosze, juz nauczylem sie paru rzeczy ktore mnie gryzly, dzieki za informacje! :)

[PrimekPL]

Naprawdę bardzo fajnie wszystko opisane :)

[iwaniuk]

czy to przypadkiem nie jest tak, że 2GB Nvidii powinno sprawić, że gry na sprzęcie będą fruwać?

[Youki]

A co ma 2 GB oraz napis nVidia do wydajności ? :E 

[rafalluz]

czy to przypadkiem nie jest tak, że 2GB Nvidii powinno sprawić, że gry na sprzęcie będą fruwać?

 

Na 610 i 630 to pofrunąć może, ale karta przez okno, jak się w końcu wnerwi na tę żałosną wydajność...

[Gerlath]

Tylko 2 GB?

A 4GB i napis Nvidia - to dopiero musi być killer wydajnościowy

http://allegro.pl/karta-graficzna-nvidia-geforce-gt630-4gb-ddr3-i5111467013.html

łolaboga....

W poradniku przydałoby się parę słów o wydajności i pozycjonowaniu modeli kart bo jak widać  można się dowiedzieć ciekawych rzeczy od postujących pod poradnikiem

[szynszyl1337]

O ile się nie mylę karty mobilne mają po 8GB vram mimo, że tego nie potrzebują zważając na wydajność.

[rafalluz]

Raczej 8GB po podebraniu nieco z pamięci systemowej.

[Gustaw86]

dużo informacji. prawie wszystko jak po podręczniku

Edytowane 16 kwietnia 2015 przez Gustaw86

[James.Gobio]

Ja mam kilka pytań:

- czy sposób OC tutaj podany da nam "sztywne" ustawienie karty czy trzeba je ustawiać za każdym uruchomieniem komputera? Robiłem kiedyś OC do grafiki, ale inaczej: eksportowałem BIOS poprzez GPU-Z, modyfikowałem NiBiTor'em i wgrywałem ponownie NVflash. Sposób ten jest dość prosty, łatwo jest zrobić kopię zapasową etc, a efekt jest stały.

 

- z tego co widzę nie istnieją bezpieczne metody dodania vRAM do karty. Zastnawia mnie czy istnieją zbyt duże przeszkody natury technicznej by np stworzyć osobną kartę pamięci mini PCI-E, na której jest tylko DDR5 i łącze w rodzaju SLI/Crossfire. Odnoszę wrażenie, że nie jest to specjalnie skomplikowane czy drogie w produkcji i jeżeli byłby przelicznik rzędu 10$-1GB to sporo chętnych by się znalazło( z drugiej strony nie niszczyłoby specjalnie konkurencyjności kart graficznych, bo mowa tylko o pamięci, a nie taktowaniu etc.).

 

- czy Waszym zdaniem hipotetyczny dual-gpu złożony z 2 procesorów GTX 960 miałby sens np jako GTX 990? 960 ma relatywnie mały pobór mocy i jeżeli wzorować się na MARS 760 to taki dual miałby pobór w wysokości około 170WAT, a pozbawiony byłby tego co zarzuca się 960 jako mankament tj 128bit szyna pamięci czy tylko 2GB vRAM.

 

Pytania są czysto dyskusyjne, na pewno nie zamierzam iść w uparte, a jedynie podywagować sobie :)

[bemol911]

czy sposób OC tutaj podany da nam "sztywne" ustawienie karty czy trzeba je ustawiać za każdym uruchomieniem komputera? Robiłem kiedyś OC do grafiki, ale inaczej: eksportowałem BIOS poprzez GPU-Z, modyfikowałem NiBiTor'em i wgrywałem ponownie NVflash. Sposób ten jest dość prosty, łatwo jest zrobić kopię zapasową etc, a efekt jest stały.

 

Trzeba zaznaczyć aby MSI Afterburner uruchamiał się przy starcie systemu i wczytywał ustawione taktowania.

[rafalluz]

z tego co widzę nie istnieją bezpieczne metody dodania vRAM do karty. Zastnawia mnie czy istnieją zbyt duże przeszkody natury technicznej by np stworzyć osobną kartę pamięci mini PCI-E, na której jest tylko DDR5 i łącze w rodzaju SLI/Crossfire. Odnoszę wrażenie, że nie jest to specjalnie skomplikowane czy drogie w produkcji i jeżeli byłby przelicznik rzędu 10$-1GB to sporo chętnych by się znalazło( z drugiej strony nie niszczyłoby specjalnie konkurencyjności kart graficznych, bo mowa tylko o pamięci, a nie taktowaniu etc.).

 

Nie ma to sensu, opóźnienia w komunikacji zabiją jakikolwiek potencjalny zysk wydajności.

 

- czy Waszym zdaniem hipotetyczny dual-gpu złożony z 2 procesorów GTX 960 miałby sens np jako GTX 990? 960 ma relatywnie mały pobór mocy i jeżeli wzorować się na MARS 760 to taki dual miałby pobór w wysokości około 170WAT, a pozbawiony byłby tego co zarzuca się 960 jako mankament tj 128bit szyna pamięci czy tylko 2GB vRAM.

 

Raczej dual-GPU robi się z topowych układów, spodziewałbym się raczej 2x GTX 980 z obniżonymi taktami, by zmieścić się w TDP 300W, a resztę załatwić OC.

[maxs46]

AMD A8 -5600K APU with  radeon tm HD Graphics  3.60ghz

Jaka  polecacie żeby mi śmigała płynnie? Polecane sa takie GAINWARD GeForce GTX 460 GoldenSample 2GB GDDR5. Czy to mi będzie dobrze chodziło bo jak to się mówi chce ta druga dodać http://allegro.pl/gainward-geforce-gtx-460-goldensample-2gb-gddr5-i5398593227.html#tabsAnchor

 

---

proszę na przyszłość nie używać powiększonej i pogrubionej czcionki oraz lepiej formułować zdania (że już nie wspomnę o polskich znakach)

--- t.luk

Edytowane 18 czerwca 2015 przez t.luk

[kyre12349]

Witam, otóż postanowiłem złożyć komputer za cenę maksymalnie 3000 zł. Tutaj mam ogromną wątpliwość jeśli chodzi o kartę, ta może i ma 4 Gb ale jest mało wydajna więc jaką kartę najlepiej kupić do 1000 zł, przeznaczeniem komputera są gry. Proszę o pomoc. Na wstępie mowie, jestem zielony w temacie.